بررسی برخی خصوصیات رویشگاهی روی میزان اسانس درمنه دشتی در پارک ملی گلستان و اثر آللوپاتی اسانس آن روی صفات جوانه زنی سه گونه گرامینه

به منظور بررسی اثر ارتفاع از سطح دریا و اثر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک روی میزان اسانس و همچنین اثر آللوپاتی اسانس درمنه دشتی روی جوانه زنی سه گونه گرامینه تحقیق حاضر انجام شد. جهت انجام تحقیق ابتدا با پیمایش صحرایی مناطق رویشی گونه درمنه دشتی( asso artemisia herba-alba ) در پارک ملی گلستان مشخص و در محدوده ارتفاعی 1100 تا 1370 متر از سطح دریا مطالعه انجام شده است. جهت تعیین درصد اسانس به مقدار یک کیلوگرم از سطح اندام های هوایی گیاه و از 10 پایه گیاهی بصورت تصادفی انجام شده است. سپس در آزمایشگاه پس از خشک نمودن نمونه ها در سایه به مقدار 100 گرم از آنها جهت تهیه اسانس، توسط روش تقطیر با آب طرح کلونجر مورد استفاده قرار گرفت. و اجزای اسانس با روش کروماتوگرافی گازی (gc) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنجی جرمی (gc/ms) تجزیه و تحلیل و شناسایی شد. سه نمونه از خاک هر رویشگاه از پای هر بوته گونه مورد مطالعه از عمق 30-0 سانتیمتری جهت مطالعه خاک برداشت شد. و در آزمایشگاه خاک شناسی، آزمایشات لازم جهت تعیین ec، ph، کربن، ماده آلی، بافت خاک، پتاسیم، فسفر و منیزیم انجام شده است. جهت بررسی اثر بازدارندگی اسانس درمنه دشتی بر صفات جوانه زنی بذور سه گونه گرامینه festuca arundinaceae agropyron cristatum agropyron desertorum آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی و با ساختار تیماری فاکتوریل با سه تکرار در داخل ژرمیناتور انجام گردید. تیمار های آزمایش شامل تیمار شاهد (آب مقطر) اسانس درمنه در مرحله رشد رویشی در 5 سطح (ppm100، ppm500، ppm1000، ppm1500 و ppm2000) و اسانس درمنه در مرحله گل دهی در 5 سطح (ppm100، ppm500، ppm1000، ppm1500 وppm2000) غلظت اسانس ها بود. درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه، طول ریشه چه و شاخص بنیه بذور گونه های گرامینه، تحت تاثیر در مقادیر مختلف اسانس درمنه انداره گیری شد جهت تجزیه و تحلیل داده های کمی تاثیر فاکتورهای محیطی بر روی اسانس با توجه به انجام تست نرمالیته، مقایسه کلی بین رویشگا ها از طریق تجزیه واریانس و آزمون چند دامنه ای دانکن و تعیین همبستگی بین داده های محیطی و درصد اسانس از آزمون همبستگی استفاده شده است جهت بررسی اثرات آللوپاتی از روش آنالیز واریانس دو طرفه و آزمون چند دامنه دانکن و با استفاده از نرم افزار spss انجام شده است. نتایج نشان داد که بین میزان اسانس گونه مورد مطالعه و پارامترهای خاکی مثل ec، درصد رس ، فسفر، ماده آلی و ارتفاع همبستگی معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که تاثیر بازدارندگی اسانس درمنه روی صفات جوانه زنی بذور agropyron desertorum .cristatum . aبیشتر از بذور festuca arundinaceae است. و با افزایش مقادیر غلظت اسانس درمنه درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه، طول ریشه چه و شاخص بنیه بذور کاهش داشت. بذور agropyron cristatumکمترین درصد جوانه زنی و بذور festuca arundinaceae بیشترین درصد جوانه زنی را در مقادیر مختلف اسانس داشتند. به طوری که غلظت ppm2000 جوانه زنی را در دو گونه agropyron desertorum, agropyron cristatum متوقف کرد.